Šifra predmeta:
133A2		 Naziv predmeta:
Mehanizmi neorganskih reakcija

Školska godina:

2023/2024.

Uslovi pohađanja:

(101A2 / 101K2) + (102A2 / 102B2 / 102S2)

ESPB:

8

Vrsta studija:

osnovne akademske studije, integrisane osnovne i master akademske studije

Studijski programi:

Hemija: 3. godina, letnji semestar, izborni (E13H2), naučno-stručni predmet

Biohemija: 3. godina, letnji semestar, izborni (E13B2), naučno-stručni predmet

Nastava hemije: 3. godina, letnji semestar, izborni (E14P2), naučno-stručni predmet

Nastavnik:

dr Maja T. Šumar Ristović
docent, Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd

Saradnici:

Teodora S. Vitomirov, master hemičar
asistent, Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd

dr Nevena N. Stevanović
asistent sa doktoratom, Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd

Fond časova:

Nedeljno: četiri časa predavanja + dva časa laboratorijskih vežbi (4+0+2)

Ciljevi:

Tumačenjem savremenih shvatanja mehanizama neorganskih reakcija studenti objedinjuju svoja znanja iz hemije uopšte u jednu celinu. Organizacija kursa podstiče individualni pristup studenta pri rešavanju određenih problema.

Ishod:

Povezano teorijsko i primenjeno znanje o strukturi, hemijskim vezama i slobodnoj energiji svih učesnika reakcije ostavlja mesto za nova saznanja i podstiče na nova otkrića.

Oblici nastave:

Predavanja, eksperimentalne vežbe sa teorijskim postavkama i računske vežbe, kolokvijumi, seminarski radovi.

Vannastavne aktivnosti:

—

Literatura:

Osnovna literatura:

  1. Jim D. Atwood: Inorganic and Organometallic Reaction Mechanisms, Wiley-VCH, NY, 1997.
  2. Robert B. Jordan: Reaction Mechanisms of Inorganic and Organometallic Systems, Oxford University Press, 1997.
  3. Dr Ivan J. Gal: Mehanizmi neorganskih reakcija, Naučna knjiga, Beograd, 1979.

Pomoćna literatura:

  • N. B. Milić, S. P. Sovilj: Kinetičko-termodinamički principi i mehanizam hemijskih reakcija, NIK, Beograd, 2000.

Dodatni materijal:

—

  Nastavne obaveze i način ocenjivanja

Predavanja:

0 poena (4 časa nedeljno)

Program rada:

  1. Osnovni kinetički principi: Zakoni brzine. Reakcioni profili. Tehnike u kinetici. Klasifikacija mehanizama i energetski profili.
  2. Reakcije supstitucije u kvadratno-planarnim kompleksima.
  3. Reakcije supstitucije u oktaedarskim kompleksima.
  4. Uticaj različitih parametara na supstitucione reakcije.
  5. Reakcioni mehanizmi u organometalnim sistemima: Oksidativna adicija, reduktivna eliminacija. Mehanizam homogeno katalizovanih reakcija. Katalitička uloga metalnih kompleksa na hidrogenaciju dvostruke veze.
  6. Stereohemija metalnih kompleksa: Koordinacioni broj (KB) izomerizacija. (KB 5, 6, 7, 8, 9). Metal - metal sistemi.
  7. Redoks reakcije: Prenos elektrona. Reakcije spoljne sfere. Reakcije unutrašnje sfere.

Laboratorijske vežbe:

10 poena (2 časa nedeljno)

Program rada:

  1. Pripremanje standardnih rastvora za sve eksperimentalne vežbe.
  2. Eksperimentalna vežba: Bazna hidroliza acetata.
  3. Eksperimentalna vežba: Građenje kompleksa hrom(III) jona sa EDTA.
  4. Eksperimentalna vežba: Stvaranje i raspadanje hrom(V)-peroksida.
  5. Računske vežbe: Obrada svih ekperimentalno dobijenih rezultata na računaru.

Seminarski radovi:

15 poena

Kolokvijumi:

15 poena

Usmeni ispit:

60 poena