Šifra predmeta:
424B2		 Naziv predmeta:
Toksikološka biohemija

Školska godina:

2024/2025.

Uslovi pohađanja:

201B2 + 202B2 + 062B2

ESPB:

6

Vrsta studija:

osnovne akademske studije

Studijski program:

Biohemija: 4. godina, zimski semestar, izborni (E15B2), stručno-aplikativni predmet

Nastavnik:

dr Milan R. Nikolić
vanredni profesor, Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd

Saradnik:

Tamara N. Lujić, master biohemičar
istraživač-saradnik, Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd

Fond časova:

Nedeljno: dva časa predavanja + tri časa laboratorijskih vežbi (2+0+3)

Ciljevi:

Cilj kursa je da student stekne znanja o međudejstvima toksičnih (stranih) supstanci i organizma čoveka na molekulskom nivou, odnosno o biotransformacijama i bioaktivaciji/ bioinaktivaciji toksičnih supstanci, njihovim interakcijama sa bio(makro)molekulima, kao i da ovlada eksperimentalnim veštinama za rad u toksikološkim laboratorijama.

Ishod:

Razumevanje: opštih pojmova iz toksikologije; procesa biotransformacije stranih supstanci; molekulskih aspekata toksičnog efekta, odnosa strukture i aktivnosti toksičnih supstanci; biohemijskih osnova ispoljavanja toksičnosti na ciljnim organima; ovladavanje osnovnim metodama i tehnikama koje se primenjuju u toksikološkim biohemijskim laboratorijama.

Oblici nastave:

Predavanja, eksperimentalne vežbe, seminarski rad.

Vannastavne aktivnosti:

—

Literatura:

Osnovna literatura:

  • Prof. dr Milan Jokanovic: Toksikologija. 2010. Medicinski fakultet, Univerzitet u Nišu (knjiga se nalazi u biblioteci Hemijskog fakulteta).
  • Ljuba Mandić: Uputstva za vežbe iz toksikološke biohemije (interni materijal).
  • Power-point prezentacije za predavanja (Prof. dr Ljuba Mandić i dr Milan Nikolić).

Pomoćna literatura:

  • Casarett & Doull's Essentials of Toxicology, Third Edition (Lange). 2015. McGraw-Hill Education. ISBN-13: 978-0071847087.
  • John A. Timbrell. Principles of Biochemical Toxicology, 4th Edition. 2008. CRC Press. ISBN-13: 978-0849373022.
  • Izabrani revijalni radovi.

Dodatni materijal:

http://www.chem.bg.ac.rs/~mnikolic

  Nastavne obaveze i način ocenjivanja

Predavanja:

10 poena (2 časa nedeljno)

Program rada:

Nastavne celine:

  1. Predmet, istorijski prikaz razvoja, multidisciplinarni karakter i biohemijski značaj toksikologije kao "nauke o otrovima";
  2. Biohemijska sudbina toksičnih supstanci u organizmu čoveka (unos, apsorpcija, transport, raspodela, deponovanje i eliminacija toksikanata);
  3. Biotransformacije ksenobiotika (reakcije I i II faze, bio(in)aktivacije i detoksifikacija toksikanata) i faktori koji utiču na ove procese;
  4. Biohemijski mehanizmi toksičnosti ksenobiotika (akutna i hronična toksičnost; mutagenost, genotoksičnost/karcinogenost, teratogenost toksikanata);
  5. Toksični efekti ksenobiotika/toksikanata na ciljnim tkivima i organima (krv, koža, jetra, bubrezi, pluća, nervni sistem).

Laboratorijske vežbe:

20 poena (3 časa nedeljno)

Program rada:

Teme eksperimentalnih vežbi:

  • Ispitivanja toksičnih efekata teških metala.
  • Ispitivanja toksičnih efekata gasova.
  • Ispitivanja toksičnih efekata organskih rastvarača.
  • Ispitivanja toksičnih efekata pesticida.
  • Testiranje toksičnosti ksenobiotika.

Seminarski radovi:

20 poena

Usmeni ispit:

50 poena