Šifra predmeta:
611P2		 Naziv predmeta:
Istorija hemije

Školska godina:

2023/2024.

Uslovi pohađanja:

Nema uslova

ESPB:

3

Vrsta studija:

integrisane osnovne i master akademske studije

Studijski program:

Nastava hemije: 3. godina, letnji semestar, obavezni, naučno-stručni predmet

Nastavnik:

dr Biljana I. Tomašević
docent, Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd

Saradnici:

—

Fond časova:

Nedeljno: tri časa predavanja (3+0+0)

Ciljevi:
  • Sticanje osnovnih znanja o razvoju hemije u svetu, od praktične hemije u starim civilizacijama do organske sinteze krajem 19. i početkom 20. veka (najznačajnije teorije, otkrića i ličnosti).
  • Predstavljanje najvažnijih perioda i dostignuća koja su doprinela razvoju hemije kao nauke, počev od praktične hemije u starim civilizacijama, preko učenja grčkih filozofa, protohemije, alhemije, naučne revolucije, flogistonske teorije, pneumatske hemije, definisanja osnovnih hemijskih zakona, do sinteze organskih jedinjenja i strukturne teorije.
  • Predstavljanje razvoja hemijske nauke u Srbiji.

Ishod:

Studenti objašnjavaju najznačajnije događaje iz istorije hemije koji su doprineli razvoju hemije kao nauke, navodeći dostignuća, otkrića, ličnosti i njihov doprinos, sa razumevanjem konteksta vremena svakog od perioda, uticaja i značaja za naredni napredak i razvoj.

Oblici nastave:

Predavanja.

Vannastavne aktivnosti:

—

Literatura:
  1. Drago Grdenić: Povijest kemije, Novi Liber i Školska knjiga, Zagreb, 2001.
  2. Marija Janković: Historija hemije, Studentska štamparija Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo, 1999.
  3. Ivan Gutman, Meliha Zejnilagić-Hajrić, Ines Nuić: Izabrana poglavlja iz istorije hemije, Prirodno-matematički fakultet, Kragujevac, 2010.
  4. Snežana Lazarević-Bojović: Hemija u Srbiji u 19. veku, Naučna knjiga, Beograd, 1989.
  5. Snežana Bojović: Sima Lozanić, Edicija Znameniti Srbi, Prvo kolo Velikani nauke, Princip, Beograd, 1996.
  6. Snežana Bojović: Marko Leko (1853-1932), Život i delo srpskih naučnika, biografije i bibliografije, SANU, Knjiga 4, Beograd, 1998. (33-67)
  7. D. Vitorović, S. Bojović, Ž. Čeković: Vukić M. Mićović (1896-1981), život i delo, Hemijski fakultet i Univerzitet u Beogradu, Beograd, 1996.

Dodatni materijal:

—

  Nastavne obaveze i način ocenjivanja

Predavanja:

10 poena (3 časa nedeljno)

Program rada:

  • Praktična hemija u starim civilizacijama.
  • Grčka filozofija i njen uticaj na razvoj hemije (jonska škola, Demokrit, Platon, Aristotel).
  • Helenistička kultura i rađanje alhemije.
  • Arapska alhemija.
  • Alhemija u Evropi.
  • Metalurgija i jatrohemija.
  • Atomistička teorija. R. Bojl, Oksfordski hemičari, Lomonosov.
  • Teorije 18. veka (flogistonska i teorija o afinitetu). Pneumatska hemija.
  • A. L. Lavoazje. Osnivanje moderne hemije.
  • Osnovni hemijski zakoni. Atomska teorija. Elektrohemijska teorija.
  • Razvoj organske hemije (organska analiza, teorija radikala, teorija supstitucije, teorija tipova) Strukturna teorija. Organska sinteza.
  • Sistematizacija neorganske hemije (Periodni sistem elemenata, Mendeljejev).
  • Istorija hemije u Srbiji.
  • Mihailo Rašković, Sima Lozanić, Marko Leko, Vukić Mićović.
  • Poseta Zbirci velikana srpske hemije na Hemijskog fakultetu.

Seminarski radovi:

20 poena

Pismeni ispit:

70 poena