Šifra predmeta:
131A1		 Naziv predmeta:
Osnovi geometrijske kristalografije

Školska godina:

2019/2020.

Uslovi pohađanja:

Nema uslova

ESPB:

4

Vrsta studija:

osnovne akademske studije, integrisane osnovne i master akademske studije

Studijski programi:

Hemija: 1. godina, letnji semestar, izborni (E11H1), akademsko-opšteobrazovni predmet

Biohemija: 1. godina, letnji semestar, izborni (E11B1), akademsko-opšteobrazovni predmet

Hemija životne sredine: 1. godina, letnji semestar, izborni (E11S1), akademsko-opšteobrazovni predmet

Nastava hemije: 1. godina, letnji semestar, izborni (E11P1), akademsko-opšteobrazovni predmet

Nastavnik:

dr Tamara R. Todorović
redovni profesor, Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd

Saradnik:

dr Božidar R. Čobeljić
vanredni profesor, Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd

Fond časova:

Nedeljno: dva časa predavanja + jedan čas teorijskih vežbi (2+1+0)

Ciljevi:

Upoznavanje studenata sa osnovama kristalografije, pružanje osnovnih teorijskih znanja o simetriji molekula i kristala i principima određivanja molekulske i kristalne strukture metodom difrakcije X-zraka sa monokristala. Sticanje znanja koja bi poslužila kao dobra osnova za olakšano razumevanje gradiva na različitim kursevima hemije na osnovnim i postdiplomskim studijama.

Ishod:

Nakon položenog ispita studenti će biti u stanju da:

  • naprave razliku između kristalnih i amorfnih čvrstih supstanci
  • naprave razliku između elemenata i operacija simetrije
  • primene simetrijske operacije na različite motive
  • prepoznaju elemente simetrije na modelima jednostavnijih kristalnih struktura
  • opišu trodimenzijalnu periodičnu građu kristala
  • povežu kristalnu strukturu i svojstva jednostavnijih neorganskih i organskih supstaci
  • koriste kristalografske programe i baze podataka na osnovnom nivou.

Oblici nastave:

Predavanja i teorijske vežbe.

Vannastavne aktivnosti:

Izrada domaćih zadataka. Pretraživanje kristalografskih baza podataka.

Literatura:

Osnovna literatura:

  • Materijal sa predavanja dostupan preko studentskog portala.
  • B. Prelesnik, K. Anđelković, D. Radanović, T. Todorović: Zbirka zadataka iz kristalografije i rendgenske strukturne analize, Hemijski fakultet, Beograd, 2007. ISBN 978-86-7220-029-4

Pomoćna literatura:

  • B. Prelesnik: Elementi kristalografije i rendgenostrukturne analize, skripta za internu upotrebu.
  • Richard J. D. Tilley: Crystals and Crystal Structures, John Wiley & Sons Ltd, 2006.

Dodatni materijal:

—

  Nastavne obaveze i način ocenjivanja

Predavanja:

10 poena (2 časa nedeljno)

Program rada:

  1. Uvodno predavanje - Pogled na svet kroz rendgenske naočare.
  2. Specifičnosti čvrstog agregatnog stanja. Uvod u simetriju.
  3. Operacije i elementi simetrije (osnovni nivo).
  4. Primeri elemenata simetrije - prave ose rotacije, centar inverzije i ravan simetrije.
  5. Elementi simetrije – simetrijski dijagrami – I deo
  6. Elementi simetrije – simetrijski dijagrami – II deo
  7. Grupe simetrije tačke (osnovni nivo).
  8. Kristalna rešetka. Jedinična ćelija. Ravne i prostorne rešetke.
  9. Notacija pravaca i ravni (osnovni nivo).
  10. Bragov zakon.
  11. Ravne i prostorne grupe (osnovni nivo).
  12. Pakovanja u kristalnim strukturama (osnovni nivo).
  13. Principi određivanja molekulske i kristalne strukture metodom difrakcije X-zraka (osnovni nivo).
  14. Kristalografski programi i baze podataka (osnovni nivo).
  15. Odabrani primeri jednostavnijih kristalnih struktura neorganskih i organskih supstanci.

Teorijske vežbe:

15 poena (1 čas nedeljno)

Kolokvijumi:

25 poena

Domaći zadaci:

0 poena

Pismeni ispit:

50 poena