Mikrobiološka hemija sa mikrobiologijom   (412B2)

Školska godina:

2024/2025.

Uslovi pohađanja:

062B2

ESPB:

7

Vrsta studija:

osnovne akademske studije

Studijski program:

Biohemija: 3. godina, letnji semestar, obavezni, naučno-stručni predmet

Nastavnik:

dr Vladimir P. Beškoski
redovni profesor, Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd

Saradnik:

Kristina B. Kasalica, master biohemičar
istraživač-pripravnik, Institut za hemiju, tehnologiju i metalurgiju, Njegoševa 12, Beograd

Fond časova:

Nedeljno: tri časa predavanja + četiri časa laboratorijskih vežbi (3+0+4)

Ciljevi:

Upoznavanje studenata sa osnovnim teorijskim znanjima iz biologije mikroorganizama, posebno prokariota i njihovih virusa; savladavanje osnovnih mikrobioloških tehnika i metoda rada sa mikroorganizmima.

Ishod:

Razumevanje strukture i funkcije ćelijskih i acelularnih mikroorganizama na osnovnom nivou; sposobnost za samostalno korišćenje literature; razumevanje osnovnih metoda za izučavanje mikroorganizama; ovladavanje veštinama za rad u mikrobiološkoj laboratoriji.

Oblici nastave:

Predavanja, interaktivna nastava, laboratorijske vežbe, kolokvijumi, seminarski radovi.

Vannastavne aktivnosti:

—

Literatura:

Osnovna literatura:

1. M. T. Madigan, K. S. Bender, D. H. Buckley, W. M. Sattley, D. A. Stahl (editors): Brock's Biology of Microorganisms, 15th Edn., Pearson Education Limited, 2019.
2. H. G. Schlegel: General Microbiology, Cambridge University Press, Cambridge, 1986.
3. G. Gojgić-Cvijović, M. M. Vrvić: Praktikum za mikrobiološku hemiju, IHTM - Centar za hemiju, Beograd, 2003.
4. V. P. Beškoski, M. M. Vrvić: Zbirka pitanja i zadataka iz mikrobiologije, mikrobiološke hemije i biotehnologije, Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet, 2017.
5. G. N. Cohen: Microbial Biochemistry, Springer, 2011.
6. V. P. Beškoski: Materijali sa predavanja i vežbi

Pomoćna literatura:

• Revijski radovi u zavisnosti od teme seminarskog rada.

Dodatni materijal:

—

Predavanja:

5 poena (3 časa nedeljno)

Program rada:

• Predmet izučavanja i značaj mikrobiologije. Metode studiranja mikroorganizama.
• Veličina i oblici mikroorganizama, struktura i funkcija prokariotske ćelije. Rast i metabolizam mikroorganizama. Ćelijski zid.
• Uticaj fizičkih i hemijskih faktora na rast. Biohemijske adaptacije ekstremofila. Pregled replikacije, transkripcije i translacije kod prokariota i eukariota.
• Osnove genetičkog inženjerstva. Opšte osobine virusa. Bakteriofagi i značajni predstavnici animalnih i biljnih virusa. Viroidi. Prioni.
• Reparacija DNK, mutacije, transformacija, konjugacija, transdukcija.
• Sistematika i reprezentativne grupe prokariota.
• Metabolizam mikroorganizama: fotosinteza, hemolitotrofija, azotofikacija.
• Aerobna respiracija, anaerobna respiracija, fermentacije.
• Biogeohemijski ciklusi.
• Kontrola mikrobnog rasta, antibiotici, patogenost mikroorganizama.
• Osnovi ekološke mikrobiologije. Quorum sensing.
• Pregled primene mikrorganizama u biotehnološkim procesima i zaštiti životne sredine. Inžinjering metabolizma mikroorganizama.

Laboratorijske vežbe:

15 poena (4 časa nedeljno)

Program rada:

• Bezbednost u mikrobiološkoj laboratoriji, sterilizacija, priprema podloga.
• Zasejavanje mikroorganizama (MO), rad u sterilnim uslovima.
• Pregled zasejanih kultura, mikroskopiranje, bojenje po Gramu, Lefleru, Šefer-Fultonu, određivanje veličine MO.
• Bakterijska kriva rasta, određivanje broja MO direktnom metodom.
• Određivanje broja viabilnih mikroorganizama metodom razblaženja (vazduh, voda, zemljište, sir, jogurt), čista kultura.
• Izolovanje čiste kulture bakterija roda Bacillus, Pseudomonas i Streptomyces.
• Identifikacija MO komercijalnim API testovima, Bakterijske masne kiseline (GC).
• Određivanje minimalne inhibitorne koncentracije (MIK) za tetraciklin i ekstrakte biljaka metodom difuzije u agaru.
• Osetljivost na antibiotike - rezultati i komentari, odbrana seminarskih radova.
• Završni kolokvijum.

Seminarski radovi:

15 poena

Kolokvijumi:

15 poena

Pismeni ispit:

20 poena

Usmeni ispit:

30 poena