Godina Sime Lozanića

Srpska akademija nauka i umetnosti u saradnji sa Hemijskim fakultetom u 2023. obeležava Godinu akademika Sime Lozanića (Beograd, 24. 2 / 8. 3. 1847 – Beograd, 7. 7. 1935), jednog od naših najznačajnijih hemičara, uglednog političara i diplomate.

Bio je profesor i rektor Velike škole, prvi rektor Univerziteta u Beogradu, predsednik Srpske kraljevske akademije, poslanik u Londonu, ministar narodne privrede i inostranih dela.

Završio je studije prava na Velikoj školi u Beogradu (1868), a potom naredne četiri godine studira hemiju u Cirihu i Berlinu, kod čuvenih naučnika Vislicenusa i Hofmana. Znanje koje je stekao u tada najmodernijim evropskim laboratorijama preneo je kroz svoj pedagoški rad. Kao profesor Velike škole i Univerziteta u Beogradu put ka modernoj hemiji otvorio je uvođenjem u nastavu najsavremenijih znanja, koje je objedinio u njegovim udžbenicima iz organske i neorganske hemije.

Sima Lozanić je tvorac i utemeljivač moderne hemijske terminologije u srpskoj nauci. Uveo je i program obaveznih laboratorijskih vežbi u nastavi hemije na Beogradskom univerzitetu. Njegov udžbenik iz neorganske hemije prvi je univerzitetski udžbenik van ondašnje Rusije u kojem se pominje Mendeljejevljev periodni sistem elemenata. U toku šezdeset godina naučnog rada objavio je preko dvesta naučnih i stručnih publikacija. U svetskoj naučnoj literaturi najveći odjek imali su njegovi radovi iz organske hemije i elektrosinteza.

Radio je na osnivanju Poljoprivrednog fakulteta. Vršeći funkciju ministra privrede bio je u prilici da donese zakone i podstakne industrijalizaciju zemlje, što je doprinelo razvoju srpske države u tom periodu. Značajan doprinos ostvario je i u otkrivanju prirodnih bogatstava Srbije, bavio se analizom ruda, minerala, meteorita, mineralnih i pijaćih voda.

Dvaput je bio izabran za predsednika Srpske kraljevske akademije (1899–1900, 1903–1906). Akademik Lozanić je bio član velikog broja domaćih i međunarodnih naučnih društava. Bio je počasni predsednik Srpskog hemijskog društva, dopisni član JAZU i Češke akademije nauke.

Kao hemičar ostavio je neizbrisiv trag u našoj i svetskoj nauci, a svojim pedagoškim i političkim radom dao je nemerljiv doprinos u razvoju srpske prosvete, privrede i industrije.

Izvor:   www.sanu.ac.rs/godina-akademika-sime-lozanica/